Ψυχολογικοί Λόγοι που Δεν Ακολουθούμε Ένα Πρόγραμμα Διατροφής
Η διατροφή και η ψυχολογία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες, καθώς οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές μας επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε ένα πρόγραμμα διατροφής. Πολλές φορές η αποτυχία να ακολουθήσουμε ή να διατηρήσουμε μια δίαιτα δεν οφείλεται στην έλλειψη θέλησης, αλλά σε βαθύτερους ψυχολογικούς παράγοντες που δυσκολεύουν την προσπάθειά μας. Ας εξετάσουμε τους κυριότερους ψυχολογικούς λόγους που μπορεί να εμποδίζουν την επιτυχία μας και πώς μπορούμε να τους διαχειριστούμε.
1. Συναισθηματική Υπερφαγία
Λόγος:
Το φαγητό συχνά γίνεται ένας μηχανισμός αντιμετώπισης για αρνητικά συναισθήματα, όπως το άγχος, η θλίψη, η πλήξη ή η μοναξιά. Πολλοί από εμάς καταφεύγουμε σε ανθυγιεινά τρόφιμα όταν αισθανόμαστε πίεση, για να ανακουφιστούμε προσωρινά από τα συναισθήματά μας.
Λύση:
Αναγνωρίστε τα συναισθήματα που σας οδηγούν στο φαγητό και αναζητήστε άλλους τρόπους για να τα αντιμετωπίσετε, όπως η φυσική δραστηριότητα, ο διαλογισμός ή η συζήτηση με φίλους. Η καταγραφή ενός ημερολογίου συναισθημάτων μπορεί επίσης να βοηθήσει να εντοπίσετε τις στιγμές που το φαγητό γίνεται εργαλείο αντιμετώπισης και να βρείτε εναλλακτικές λύσεις.
2. Τελειομανία
Λόγος:
Πολλοί άνθρωποι που προσπαθούν να ακολουθήσουν μια δίαιτα θέτουν μη ρεαλιστικά υψηλά πρότυπα για τον εαυτό τους. Η ιδέα της «τέλειας δίαιτας» ή της πλήρους αποφυγής συγκεκριμένων τροφίμων μπορεί να δημιουργήσει αίσθημα πίεσης. Όταν παρεκκλίνουν έστω και λίγο από το πρόγραμμα, νιώθουν απογοήτευση και εγκαταλείπουν εντελώς την προσπάθεια.
Λύση:
Αντιμετωπίστε τη δίαιτα με ευελιξία και αποδεχτείτε ότι οι μικρές αποκλίσεις είναι φυσιολογικές. Μην τιμωρείτε τον εαυτό σας για ένα «λάθος» γεύμα. Δείτε τη δίαιτα ως μια μακροπρόθεσμη διαδικασία και όχι ως ένα άκαμπτο πλάνο χωρίς περιθώρια για προσαρμογές.
3. Έλλειψη Αυτοπεποίθησης και Αυτοαποτελεσματικότητας
Λόγος:
Αν δεν πιστεύουμε στις ικανότητές μας να πετύχουμε έναν στόχο, είναι πολύ πιθανό να αποτύχουμε πριν καν ξεκινήσουμε. Πολλοί άνθρωποι έχουν αρνητικές αντιλήψεις για τον εαυτό τους και θεωρούν ότι δεν είναι ικανοί να ακολουθήσουν επιτυχώς ένα πρόγραμμα διατροφής ή να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους.
Λύση:
Εστιάστε στις μικρές νίκες και ενθαρρύνετε τον εαυτό σας για κάθε πρόοδο που κάνετε, ανεξάρτητα από το πόσο μικρή φαίνεται. Η αύξηση της αυτοαποτελεσματικότητας (η πίστη στον εαυτό σας ότι μπορείτε να επιτύχετε) μπορεί να βελτιωθεί με την κατάκτηση σταδιακών στόχων και την αναγνώριση των επιτυχιών.
4. Φόβος της Αποτυχίας
Λόγος:
Ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να οδηγήσει σε αναβλητικότητα ή ακόμη και εγκατάλειψη της προσπάθειας. Οι προηγούμενες αποτυχημένες απόπειρες για δίαιτα ενισχύουν αυτόν τον φόβο, κάνοντάς μας να πιστεύουμε ότι η αποτυχία είναι αναπόφευκτη και άρα δεν έχει νόημα να προσπαθούμε ξανά.
Λύση:
Αντιμετωπίστε την αποτυχία ως ένα αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας μάθησης. Κάθε αποτυχία είναι μια ευκαιρία να μάθετε τι δεν λειτουργεί και να προσαρμόσετε τη στρατηγική σας. Μην αποθαρρύνεστε από προηγούμενες εμπειρίες, αλλά χρησιμοποιήστε τις ως εφαλτήριο για την ανάπτυξη καλύτερων δεξιοτήτων διαχείρισης.
5. Αντίσταση στην Αλλαγή
Λόγος:
Οι άνθρωποι έχουμε την τάση να παραμένουμε σε ό,τι μας είναι γνωστό, ακόμα κι αν αυτό δεν είναι το καλύτερο για την υγεία μας. Οποιαδήποτε αλλαγή στη διατροφή ή στον τρόπο ζωής προκαλεί ανασφάλεια, καθώς απαιτεί την εγκατάλειψη παλιών συνηθειών και τη δημιουργία νέων.
Λύση:
Ξεκινήστε με μικρές και σταδιακές αλλαγές. Αντί να αλλάξετε απότομα ολόκληρο το διατροφικό σας πρόγραμμα, προσπαθήστε να ενσωματώσετε νέες υγιεινές συνήθειες μία-μία. Η προσαρμογή θα είναι πιο εύκολη και θα μειωθεί το αίσθημα πίεσης που συνδέεται με την αλλαγή.
6. Αρνητική Αυτοεικόνα και Σώμα-Δυσμορφία
Λόγος:
Τα άτομα με αρνητική εικόνα του σώματός τους είναι πιο πιθανό να έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τη δίαιτα. Όταν δεν βλέπουν άμεσα αποτελέσματα, η αυτοκριτική εντείνεται, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εγκατάλειψη της προσπάθειας.
Λύση:
Αποδεχτείτε το σώμα σας όπως είναι και δώστε έμφαση στην υγεία και την ευεξία, αντί για την εξωτερική εμφάνιση. Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση με θετικές δηλώσεις και την αποδοχή του εαυτού σας όπως είστε τώρα, αντί να περιμένετε να νιώσετε καλά μόνο αν φτάσετε σε ένα συγκεκριμένο βάρος.
7. Έλλειψη Υποστήριξης από το Περιβάλλον
Λόγος:
Όταν το περιβάλλον σας δεν υποστηρίζει τις προσπάθειές σας, είναι πιο δύσκολο να παραμείνετε συνεπείς. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι άνθρωποι γύρω σας δεν μοιράζονται τους ίδιους διατροφικούς στόχους ή ακόμα και όταν ενθαρρύνουν υποσυνείδητα ανθυγιεινές συνήθειες.
Λύση:
Ενημερώστε το περιβάλλον σας για τους στόχους σας και ζητήστε την υποστήριξή τους. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, προσπαθήστε να βρείτε έναν κύκλο ανθρώπων (είτε δια ζώσης είτε διαδικτυακά) που θα σας ενθαρρύνει και θα σας στηρίξει στην προσπάθειά σας.
8. Στρες και Κούραση
Λόγος:
Η καθημερινή πίεση από την εργασία, τις υποχρεώσεις και την προσωπική ζωή μπορεί να προκαλέσει κούραση και στρες, τα οποία με τη σειρά τους αυξάνουν την επιθυμία για πρόχειρο φαγητό ή για γρήγορες λύσεις.
Λύση:
Δημιουργήστε στρατηγικές διαχείρισης του στρες, όπως η γυμναστική, η βαθιά αναπνοή ή ο διαλογισμός. Επιπλέον, φροντίστε να κοιμάστε επαρκώς, καθώς η έλλειψη ύπνου εντείνει τις λιγούρες και την κούραση, καθιστώντας πιο δύσκολη την τήρηση μιας υγιεινής διατροφής.
Συμπέρασμα
Η επιτυχία ενός προγράμματος διατροφής δεν εξαρτάται μόνο από την επιλογή τροφίμων, αλλά και από την κατανόηση των ψυχολογικών παραγόντων που επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας. Αναγνωρίζοντας και διαχειριζόμενοι τις ψυχολογικές προκλήσεις που προκύπτουν, μπορούμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας και να επιτύχουμε μακροπρόθεσμα οφέλη για την για την υγεία μας.